کشف‌ها و دستاوردهای علمی سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد کنجکاوی می‌تواند بشر را تا کجا پیش ببرد. در این سال چه یافته‌های باستان‌شناسی و چه پیشرفت‌های علمی و فناوری به دانشمندان کمک کردند گام‌های روبه‌جلو بی‌سابقه‌ای بردارند و نحوه درک ما از گستره کیهان و همسایگانمان را تغییر دهند.

خبرگزاری سی‌ان‌ان برخی از مهم‌ترین این کشف‌ها را فهرست کرده است:‌

قلمرو حیات‌ وحش

در سال ۲۰۲۳، نزدیک به هزار گونه جانوری جدید در جهان کشف و به درخت زندگی افزوده شدند و نشان دادند چه میزان تنوع زیستی روی زمین وجود دارد.

پژوهشگران موسسه علوم کالیفرنیا و موزه تاریخ طبیعی لندن از کف اقیانوس تا قله‌ای دورافتاده در آنگولا صدها گیاه و جانور کشف کردند. بیشتر این گونه‌های نویافته حشره بودند‌؛ از جمله زنبورهایی فلز رنگ که نام «دکتر هو» [شخصیت اصلی برنامه تلویزیونی علمی تخیلی بی‌بی‌سی] را بر آن گذاشتند و گویا به از بین بردن آفات کشاورزی کمک می‌کند. همچنین موجوداتی عجیب مانند نوعی قورباغه و مارمولک گکو را یافتند که از دمش ماده‌ای چسبناک و لزج پرتاب می‌کند.

بازگشت به آینده

زیست‌شناسان در سال ۲۰۲۳ تلاش کردند زنجیره‌های مولکولی و موجودات پیچیده‌ای را که یک‌ بار منقرض شده بودند، بازیابی کنند. این حوزه مطالعاتی چیزی شبیه به پایه و اساس «پارک ژوراسیک» به‌نظر می‌آید اما دانشمندان از آن برای افزایش آگاهی درباره پیدایش ویروس‌هایی که زمانی خفته بودند، استفاده می‌کنند؛ چرا که بحران اقلیمی باعث شده است یخچال‌های دائمی آب شوند.

در جست‌وجوی راه‌حل‌های دارویی، برای مطالعه پروتئین‌های ژنتیکی نیاکان باستانی ما از زیست‌شناسی باززایی نیز استفاده می‌شود و برای بازگرداندن حیوانات منقرض‌شده‌ای مانند دودو، ماموت پشمالو و ببر تاسمانی نیز تلاش‌هایی صورت گرفته است.

غلبه بر جاذبه

در سال ۲۰۲۳ رقابت فضایی بین چندین کشور شکل گرفت و ماموریت‌های موفق و ناموفقی انجام شدند.

یک فضاپیما نخستین بار نمونه‌‌ای را که از یک سیارک برداشته شده بود، به زمین تحویل داد.

قوی‌ترین موشک‌های تاریخ هم دو بار به فضا پرتاب و منفجر شدند. این امر یادآوری می‌کند که مسیر پرواز فضایی واقعا دشوار است.

کنجکاوی‌ها

با اسکن اشعه اکس تابلو «گشت شبانه»، مشهورترین و پرحاشیه‌ترین اثر رامبراند، رازی ۴۰۰ ساله آشکار شد و دانشمندان پی بردند که زیر این تابلو نقاشی از سربازان هلندی لایه‌ای پر از سرب قرار دارد.

کارشناسان هنری معتقدند که رامبراند برای محافظت از بوم این اثر بی‌نظیر به جای استفاده از لایه‌ای چسب سفت، از سرب استفاده کرده است.

رازهای اقیانوسی

پژوهشگران با استفاده از منبعی غیرعادی یکی از معماهای تاریخ در مورد صفحات یخی در غرب جنوبگان را که به‌سرعت درحال آب شدن‌اند، حل کردند.

آن‌ها با مطالعه دی‌ان‌ای گونه‌ای ویژه از اختاپوس‌ها (Turquet’s octopus) که در بستر اقیانوس منجمد جنوبی زندگی می‌کنند به این نتیجه رسیدند که این صفحه یخی آخرین بار بیش از ۱۰۰ هزار سال پیش فرور ریخت. درک چگونگی رفتار این صفحه یخ در طول زمان درباره چگونگی افزایش سطح آب دریاها در آینده به ما اطلاعاتی می‌دهد.  

شگفتی

این خبرهای شگفت‌انگیز را پیگیری کنید:

ــ بر پایه پژوهش‌های جدید، میمون‌ها می‌توانند دوستان قدیمی‌شان را که ده‌ها سال است ندیده‌اند، بشناسند.

ــ تلسکوپ فضایی هابل تصویری جدید ثبت کرد که نشان می‌دهد در اطراف حلقه‌های زحل سایه‌هایی شبح‌وار می‌رقصند.

ــ‌ در آجرهای گلی بین‌النهرین باستانی آثاری از افزایش ناگهانی انرژی که هزاران سال پیش در میدان مغناطیسی زمین رخ داد، تثبیت شد.